Details
Reproductie
ObjectnummerFLM-87-094
TitelVlegel of dorsvlegel van hout gebruikt voor handmatig dorsen van graan, koolzaad en peulvruchten
Vervaardigeronbekend
BeschrijvingBetreft een houten vlegel of dorsvlegel (Fries: flaaie of flaeijel) met lange houten steel (Fries: hânstôk). De steel, opvallend genoeg gemaakt van een boomtak, is 114 centimeter met aan het einde een beugel en een rond slaghout (Fries: kneppel) van 60 centimeter. Aan de steel is een metalen beugel geklonken door middel van twee tongen. Het slaghout is vrij zwaar. Op het slaghout is een leren band in de vorm van een beugel aangebracht en met behulp van een leren veter er op bevestigd. De leren band is gefixeerd met een manchet die met twee leren riempjes rondom het slaghout is gespijkerd. Voor de verbinding tussen het slaghout en de steel werd vaak een palinghuid gebruikt. Door het oog van de leren beugel van het slaghout en de metalen beugel van de steel gaat in dit geval een leren riem. Door deze constructie kan het slaghout vrij ronddraaien om de steel.
Het slaghout is gemaakt van hout dat moeilijk splijt, zoals beukenhout. De vlegel werd gebruikt om handmatig graan, koolzaad of peulvruchten te dorsen. Bij het dorsen slaat men met de vlegel op het graan, koolzaad of de peulvruchten (Fries: tersk of jaksel), dat op een dorsvloer of dorskleed is uitgespreid. Men werkt meestal met een aantal mensen in een groep. Het slaan moet dan in een bepaald ritme gebeuren om te voorkomen dat de dorsvlegels elkaar raken. Tijdens dit proces worden de korrels uit de aren verwijderd en blijven de korrels met het kaf en het stof, na het verwijderen van het stro, over. Korrels, kaf en stof worden daarna met een wan opgegooid, zodat de wind het kaf en het stof scheidt van de korrels.
Het slaghout is gemaakt van hout dat moeilijk splijt, zoals beukenhout. De vlegel werd gebruikt om handmatig graan, koolzaad of peulvruchten te dorsen. Bij het dorsen slaat men met de vlegel op het graan, koolzaad of de peulvruchten (Fries: tersk of jaksel), dat op een dorsvloer of dorskleed is uitgespreid. Men werkt meestal met een aantal mensen in een groep. Het slaan moet dan in een bepaald ritme gebeuren om te voorkomen dat de dorsvlegels elkaar raken. Tijdens dit proces worden de korrels uit de aren verwijderd en blijven de korrels met het kaf en het stof, na het verwijderen van het stro, over. Korrels, kaf en stof worden daarna met een wan opgegooid, zodat de wind het kaf en het stof scheidt van de korrels.
Objectnaamvlegel, dorsvlegel
Objectcategoriegereedschappen
Formaat
steel hoogte: 115 cm
steel breedte: 3 cm
slaghout hoogte: 60 cm
slaghout breedte: 5 cm
steel breedte: 3 cm
slaghout hoogte: 60 cm
slaghout breedte: 5 cm