Details
Reproduction
Object numberFLM-87-278
TitleStrekel van hout en carborundum gebruikt om een zeis te scherpen (slijpen)
Creatoronbekend
DescriptionBetreft een houten strekel. De strekel (Fries: strikel) is een plat stuk eikenhout dat aan beide zijden, behalve het handvatdeel, pakweg 1/3 deel voorzien is van een laag slijppoeder (korrelig amarilpoeder of carborundum). Het onbewerkte handvatdeel is voorzien van een klein rond gaatje om de strekel aan de zeisstok te kunnen ophangen. Men gebruikte strekels om zeisen scherp te houden, want de zeis werkt het beste als deze vlijmscherp is. Hoewel de in de meeste Nederlandse winkels verkrijgbare zeis met zware metalen steel vaak alleen met een strekel scherp wordt gehouden, worden de beste resultaten bereikt door de zeis te haren en te wetten. Vroeger werd in plaats van de strekel een wetsteen gebruikt.
Het "haren van de zeis" kan plaatsvinden bij ongeharde maaibladen van hoge kwaliteit ijzer. Het snijvlak van zo'n blad wordt langs de rand naar buiten gedreven met een haarhamer op een haarspit (aambeeld), zodat een dunne rand ontstaat die vlijmscherp (of ook wel 'haarscherp') is. Hoewel dit erg eenvoudig lijkt, is voor deze bewerking nogal wat vakkennis nodig. Op grote velden, die met de zeis gemaaid werden, was er meestal één persoon aanwezig, wiens taak het was constant te "haren".
Gedurende het werk wordt het blad door de maaier zelf regelmatig nagescherpt door de strekel met lange zwaaiende bewegingen vanaf de breedste kant naar de punt te bewegen. Men zette daarbij de punt van de zeisstok in de grond, hield met de linkerhand de rug van het snijblad beet en streek vervolgens met de strekel beurtelings langs beide zijden van het snijblad.
Het "haren van de zeis" kan plaatsvinden bij ongeharde maaibladen van hoge kwaliteit ijzer. Het snijvlak van zo'n blad wordt langs de rand naar buiten gedreven met een haarhamer op een haarspit (aambeeld), zodat een dunne rand ontstaat die vlijmscherp (of ook wel 'haarscherp') is. Hoewel dit erg eenvoudig lijkt, is voor deze bewerking nogal wat vakkennis nodig. Op grote velden, die met de zeis gemaaid werden, was er meestal één persoon aanwezig, wiens taak het was constant te "haren".
Gedurende het werk wordt het blad door de maaier zelf regelmatig nagescherpt door de strekel met lange zwaaiende bewegingen vanaf de breedste kant naar de punt te bewegen. Men zette daarbij de punt van de zeisstok in de grond, hield met de linkerhand de rug van het snijblad beet en streek vervolgens met de strekel beurtelings langs beide zijden van het snijblad.
Object namestrekel
Object categorygereedschappen
Materialhout
Dimensions
hoogte: 3.0 cm
breedte: 42.0 cm
diepte: 2.0 cm
breedte: 42.0 cm
diepte: 2.0 cm